Wanneer mensen mij vragen naar een positieve eigenschap benoem ik vaak dat ik veel discipline heb. Ik zie dit meestal als iets positiefs, omdat ik goed kan doorzetten en niet opgeef bij tegenslagen. Zo kost het mij (in de meeste gevallen) weinig moeite om zes keer per week te gaan sporten. Ik heb voldoende discipline (en motivatie) om de deur uit te gaan voor een fijn loopje of om mijn matje uit te rollen voor een home workout. Toch hoor ik ook geluiden in mijn omgeving: ‘Had ik maar wat meer discipline!’. Wat is zelfdiscipline nou precies en hoe kun je dit vergroten? Ik zocht het voor jullie uit.

Wat is zelfdiscipline?
Zelfdiscipline kent een aantal definities. Zo wordt het op internet omschreven als ‘zelfbeheersing’, ‘zelfbedwang’ of ‘zelftucht’. Wanneer je dit verder uit gaat pluizen wordt zelfdiscipline omschreven als de eigenschap waarmee je in staat bent om steeds te doen wat je moet doen, ook als je er geen zin in hebt. Dat is interessant. Je doet dus ook dingen waar je eigenlijk geen zin in hebt. Verder wordt zelfdiscipline gezien als eigenschap die je nodig hebt om positieve veranderingen tot stand te brengen. Bij een gebrek aan zelfdiscipline kun je last hebben van uitstelgedrag en moeite met het behalen van je persoonlijke doelen of met het behalen van de dingen die van je worden verwacht.

Hoe kun je jouw zelfdiscipline vergroten?
Naast dat je jouw been- of buikspieren kunt trainen, kun je ook zelfdiscipline zien als een spier die te trainen is. Als je jouw zelfdiscipline niet traint, zal deze ook niet groter worden. Het ’trainen’ betekent, net als met beenspieren, dat je deze spier gebruikt. Je moet de eigenschap dus inzetten. Ga dus wel naar buiten om hard te gaan lopen, ook al zit je nog zo lekker warm op de bank. Ga wel richting de sportschool, ook al ben je vermoeid na een lange werkdag. Hoe meer je een beenspier traint, hoe sterker dat been wordt. Ook je zelfdiscipline zal sterker worden, wanneer je deze eigenschap meer gebruikt.

Dat is natuurlijk allemaal makkelijker gezegd dan gedaan. Dat klopt. Vaak moet je dingen doen waar je geen zin in hebt. Je ligt zo lekker op die bank en naar buiten gaan om hard te lopen lijkt veel minder leuk. Uiteindelijk helpt het je dan om te kijken naar je lange termijn doelen. Wat levert het je op lange termijn op?
Laten we eerst eens kijken naar het korte termijn en lange termijn effect van het blijven liggen op die bank. Op korte termijn voel je je waarschijnlijk prettig: lekker warm en uitgerust. Misschien heb je zelfs nog wat comfort food binnen handbereik. Klinkt ideaal, toch? Op lange termijn zul je je misschien wat minder prettig voelen. Je kunt je schuldig gaan voelen, want je ben niet wezen sporten (ondanks je plannen om dit te gaan doen). Op een nog langer termijn zou je conditie achteruit kunnen gaan. Dit gebeurt natuurlijk niet wanneer je één keertje overslaat, maar als dit structureel gebeurt, zal het niet ten goede komen voor je lichaam.

Nu we dit weten, gaan we door naar de korte en lange termijn gevolgen van het wel gaan sporten. Op korte termijn moet je dus je zelfdiscipline gaan inzetten: je hebt geen zin, het is koud buiten, het kost energie en je kunt chagrijnig worden. Echter duurt dit gevoel vaak niet lang. Na je training voel je je vaak veel energieker, gelukkiger (door sporten komt de endorfine komt vrij!), sporten geeft zelfvertrouwen en je komt misschien wel dichterbij je gestelde doelen. Voldoende redenen om dus wel te gaan sporten.

Wanneer je last heb van weinig zelfdiscipline en je vaker kiest om iets uit te stellen, iets niet te doen (ook al was het wel je plan of doel), stel dan voor jezelf op wat het je op korte en lange termijn oplevert. Door je alvast voor te stellen hoe het na het sporten of na het behalen van je doel zal zijn, kan dit jouw over die drempel helpen. Uiteindelijk zul je merken dat dit gemakkelijker wordt en dat je jouw zelfdiscipline dus aan het trainen bent.

Maar let op: wees niet te streng voor jezelf. Wees ook lief voor jezelf! Als je al veel discipline hebt, is het goed om hier realistisch naar te kijken. Wanneer je heel vaak dingen moet van jezelf en dit dus ook doet, kan dit schadelijk zijn voor je zelfbeeld. Door veel te ”moeten” wordt de relatie met jezelf niet beter. Probeer een goede balans te vinden en te zoeken naar die grens van jezelf. Dat zal jouw doelen uiteindelijk ook weer ten goede komen. Ook dit is een vorm van zelfdiscipline: luisteren naar je lichaam en op basis daarvan een goede keuze maken. Op deze manier kom je ook dichterbij jouw persoonlijke doelen.

Heb jij veel zelfdiscipline?