Nog vijf weken en dan heb ik het eerste programma van zes maanden van Personal Body Plan achter de rug. Al sinds week 12 heb ik een plateau bereikt: ik boek fysiek weinig vooruitgang. Hier baal ik behoorlijk van en ik merk dat ik steeds meer ga nadenken waardoor dit komt. Eerder heb ik een blog geschreven over de rol van wilskracht en het aanleren van nieuw gedrag. Met sporten zit ik nu in een ritme waar ik helemaal geen moeite heb. Maar zo makkelijk als dit gaat, hoe moeilijk mijn gevecht blijft met eten en het maken van de juiste keuzes. Met name voor een langere periode. Ik merk dat ik het maken van juiste keuzes nog steeds vooral doe op wilskracht. Het lukt me maar moeilijk om oude gewoontes af te leren. In mijn geval is het ‘stiekem’ eten, ofwel snoepen. Niet persé het snoepen van ongezonde dingen maar meer het snoepen van pijnboompitten tijdens het koken, het plakje kalkoenfilet als ik de koelkast opentrek, etc. Daarnaast merk ik dat ik heel veel moeite heb met de 80%-20% regel. Bij mij is doorgaans dat ik 100% ‘goed’ voedsel eet en daar bovenop 20% ‘minder goed’ voedsel. Oeps…!Door 120% te eten ga ik natuurlijk niet echt afvallen 😉
Wat ik me nu specifiek afvroeg is: waarom maken we slechte voedingskeuzes terwijl we (intussen) beter weten? Waarom eten we soms toch een koekje terwijl een appel een gezondere keuze is? Of specifiek in mijn geval: waarom pak ik dat plakje kalkoen in plaats van het drinken van een glas water? Dit was mijn “als… dan…”-regel. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat als je een vervangend gedrag hebt voor het gedrag dat je wilt veranderen, je eerder van je oude gewoonte los komt. Dit doe je dan met een “als… dan…”-regel. Bijvoorbeeld: als ik voor de tv zin krijg in chips dan pak ik een appel. Meer informatie hierover kun je terugvinden in dit blog van een paar weken terug.
Ik ging op onderzoek uit en vond hier een heel duidelijk artikel over. Het artikel dat ik vond is gebaseerd op recentelijk onderzoek over het maken van voedingskeuzes. Door middel van een experiment waarbij zij participanten voedingskeuzes lieten maken na vier uur niet gegeten te hebben. Wat bleek? Het aspect ‘smaak’, omdat het concreet is en meteen aanwezig in ons brein, kwam eerder in het beslissingsproces (een paar milliseconden) naar voren dan het aspect ‘gezondheid’. Bij 32% was het aspect gezondheid helemaal irrelevant en werd de voedingskeuze volledig op smaak gebaseerd. Bovendien blijkt ook herinneringen aan bepaald voedsel van invloed te zijn. Als je iets lekkers eet dan registreren je hersenen dat gevoel. De volgende keer dat dan die Kinderbueno voorbij komt op televisie loopt het water je al meteen in de mond.
Gelukkig is er nog zoiets als zelfbeheersing waarop je terug kunt vallen. Zelfbeheersing zorgt er dus voor dat je langer de tijd neemt om over een (voedings)keuze na te denken. Kritisch denken en voldoende kennis kunnen dan toch een belangrijke rol spelen bij het maken van een keuze. Het advies van trainer Maaike (schrijster van het artikel) is dan ook om iets langer na te denken voordat je dat koekje in je mond steekt. Ofwel:
Aha! Ik vind dit soort dingen fijn om te weten! Dit is dus ook waarschijnlijk waarom je niet met honger boodschappen moet doen. De kans dat je dan dus boodschappen doet op basis van smaak is groter, je zelfbeheersing wordt op de proef gesteld. En dit is dus ook waarom het dus zo belangrijk is om gezonde gewoontes te creëren: dan maak je de keuze op automatische piloot en ga je niet de beslissingsmolen in. Bovendien weten we intussen ook dat zelfbeheersing/wilskracht geen onuitputtelijke bronnen zijn. Het is noodzakelijk om nieuwe gezonde gewoontes aan te leren. De vraag is dan nu: waarom is toch zo lastig om oud gedrag af te leren en nieuw gedrag aan te leren? En hoeveel geduld moet ik daarvoor hebben?
Vragen jullie je ook dit soort dingen af? En helpt het om een beetje te begrijpen wat er soms in je hoofd af kan spelen bij het maken van keuzes? Of misschien is het jou al gelukt om bepaald gedrag af te leren en daarvoor nieuw gezond gedrag aan te leren. Hoe heb jij dit gedaan? Help me, pretty pleaseeeee! 😉
X Ana