Al heel lang wil ik jullie vertellen over hoe ik mijn eetbuistoornis heb overwonnen. In de twee jaar dat ik blog staat dit onderwerp al lang op mijn lijstje. Ik kreeg steeds maar niet helder wat mijn boodschap zou zijn, of wat ik precies wilde vertellen. Het onderwerp eetstoornissen heeft namelijk een behoorlijk negatieve lading. Hoewel ik in mijn blogs altijd eerlijk ben geweest over mijn worsteling met eten, heb ik het nooit daadwerkelijk gehad over hoe mijn eetstoornis er precies uitzag. Dit had dan ook te maken met dat het een ‘vage’ stoornis was, die minder goed in één van de welbekende hokjes (anorexia/boulimia) past.
Hoe kan ik hieronder schrijven, zonder dat het een depri artikel wordt? Zonder dat ik me hoef te schamen? Of zonder dat mijn naaste omgeving zegt ‘zie je nou wel’. Of misschien nog wel het belangrijkste: dat jij als lezer en volgster van dit blog een healthy lifestyle, een fitgirl, alleen nog associeert met iemand die een eetstoornis heeft (gehad). Want laten we eerlijk wezen, ik ben niet de enige fitgirlblogger die hier last van heeft gehad.
Maar ik heb wat te vieren! Het is namelijk precies één jaar geleden dat ik opnieuw een poging waagde om van mijn eetstoornis af te komen en ik kan zeggen: ik ben al één jaar eetbuienvrij! En dat vind ik toch een positieve wending aan dit bedompte onderwerp geven. In dit blog vertel ik je een hele hoop: wat een eetbuistoornis is maar nog belangrijker hoe ik mijn eetbuistoornis heb overwonnen.
Wat is een eetbuistoornis?
Zoals je al wel vaker gelezen of gehoord zult hebben zijn er veel eetstoornissen die niet passen binnen de hokjes anorexia of boulimia. Ze zijn daardoor minder goed te herkennen. Voor jezelf, maar ook voor de buitenwereld. Ik heb bijvoorbeeld nooit een maaltijd over geslagen om minder eten binnen te krijgen. Anorexia was bij mij ver te zoeken (al kon ik wel jaloers zijn op de wilskracht van anorexiapatiënten, sick toch?). Boulimia was ook niet aan de orde. Ik heb wel veel gebraakt, maar dat was niet na het eten van een normaal bord eten of niet eens na het eten van een hele zak chips. Mijn stoornis – waarvan ik lang niet heb geweten dat het een naam had – viel tussen wal en schip.
Symptomen
Mijn drang om te braken was incidenteel. Het hing sterk samen met periodes waarbij ik streng voor mezelf was, maar ik dit niet volhield met als gevolg dat ik een eetbui kreeg. At ik normaal, dan was er niets aan de hand. Het is een vicieuze waar je in terecht komt. Deze was in mijn geval hetzelfde als die van boulimia: je let een periode minder op > je komt wat aan > je wilt graag wat afvallen > gaat proberen om minder te eten > creëert tekorten of maakt het jezelf mentaal te zwaar > je lichaam én hoofd snakken naar eten > een eetbui ligt op de loer > je overeet jezelf extreem > dit wil je al helemaal niet aangezien je juist wilt afvallen > je gaat braken (of sommigen gaan nog meer sporten) > je tekorten worden groter, mentaal ben je steeds zwakker > etc.
Bron foto: Vrij van Eetstoornis
Hebben we niet allemaal eens last van een eetbui?
Deze vraag heb ik echt zo vaak gekregen. Als je dit vraagt dan is het voor mij meteen helder: jij hebt géén last van een eetbuistoornis. Ja, we eten allemaal wel eens teveel. Ja, soms zoveel dat je buikpijn krijgt. Ja, we hebben soms de drang om de hele zak chips weg te moeten eten of het pak koekjes leeg te eten. Maar toch is er een groot verschil. Zit je in de vicieuze cirkel? Is het eenmalig en kun je je herpakken? Ga je je gedrag compenseren door braken en/of meer te bewegen? Is je gedrag dwangmatig? Op een slechte dag ging ik speciaal voor mijn eetbui naar de winkel en kwam ik met een 800 grams pot Nutella, een pak Twixxen waar er 10 in zitten én chocoladecroissantjes thuis. Nadat ik soms had overgegeven, ging ik gewoon verder waar ik mee bezig was: mezelf volproppen en ziek eten. Meestal was ik er dan na een tijdje wel klaar mee, want het braken kost veel energie. Maar in een enkel geval ben ik zelfs dan nog teruggelopen naar de winkel om ook nog chips te kopen.
Hebben we dan nog steeds allemaal wel eens last van een eetbui? Ik hoop toch echt van harte van niet. Dit is voor mij het verschil tussen een eetbui en een vreetbui.
Hoe kom je uit de vicieuze cirkel?
Mijn eetstoornis is bij mij begonnen toen ik ongeveer 13 of 14 jaar was. Soms kwam ik vanzelf uit de vicieuze cirkel. Er zaten periodes bij dat ik dacht dat ik genezen was, want ik had dan al een half jaar niet meer zo’n bui gehad. Maar vorig jaar, toen ik inmiddels 28 was en nog steeds last van deze periodes had dacht ik: nu is het genoeg. Hoe kan ik ooit een voorbeeld zijn voor anderen als ik het zelf niet op een rijtje heb? Als ik in te toekomst gezegend ben met een kindje, hoe leer ik hem/haar dan wat een gezond eetpatroon is? Maar ook naar jou, lezer van deze blogs, voelde het als verraad. Practice what you preach, zeggen ze toch altijd?
Preach what you practice is wat mijn coach zei. Draai het om. Voel niet de druk om te doen wat je zegt, maar zorg dat je het goed doet en deel dit dan. Dat was wel een eye-opener.
Interesse voor voeding en gedrag
Als je een eetstoornis hebt, dan ben je veel met eten bezig. Maar als je veel met eten bezig bent, ligt een eetstoornis sneller op de loer. Maar wat moet ik doen? Eten, gezondheid, sporten: voor mij voelt het als een oprechte interesse. Als een hobby. Ik ben er niet alleen veel mee bezig maar ik lees er ook graag over. Ik schrijf er ook graag over. Ik praat er ook graag over. Het idee dat ik minder met eten bezig moest vond ik een deprimerende gedachte. Dankzij mijn coach heb ik geleerd dat ik geen afscheid hoef te nemen van mijn hobby. Interesse in gedrag en voeding gaat ook goed samen met herstellen.
Al lezende en internet afstruinend kwam ik terecht op de website van Charlie. Charlie is een coach en gespecialiseerd in eetbuistoornissen en boulimia. De verhalen op haar website waren voor mij zó herkenbaar, dat had ik eigenlijk niet eerder meegemaakt. Ook vertelde ze me iets waar ik meer van wilde weten: iedereen die bij haar het 3 maanden traject had gedaan was eetbuienvrij. Of in een enkel geval kwamen de eetbuien steeds minder vaak voor en konden mensen zichzelf beter herpakken zonder in de vicieuze cirkel terecht te komen. Ik twijfelde geen moment en heb me direct aangemeld.
Coachingstraject bij Vrij van Eetstoornis
Vanaf het moment dat ik zo open kon praten over hoe mijn eetstoornis eruit zag en verhalen hoorde waar ik me mee identificeerde voelde ik me al stuk beter. Er was wel werk aan de winkel. En ik moest iets gaan doen waar ik niet comfortabel mee was: stoppen met lijnen. Zorgen dat ik niet meer te weinig at. Ik maakte met haar eetschema’s waarbij ik niet onder de 1500 calorieën kwam. Want dat was de crux: je hoeft niet op 1200 calorieën te zitten om te willen afvallen. Als ik strakker wil worden, dan kan dat nog steeds maar met te grote tekorten werkt het bij mij alleen maar averechts. Ik zeg hier ook duidelijk bij mij, want dit is voor iedereen weer anders. Sommige mensen kunnen heel goed afvallen of een tijdje wat minder eten zonder eetbuien te krijgen. Maar ik heb moeten accepteren dat ik dat niet kan. De mentale strijd om op 1200 calorieën te zitten is nog 10 x zwaarder dan de fysieke strijd en de trek. Doordat ik niet meer zulke grote tekorten creëer, is de behoefte aan binge eten kleiner. Heb ik geen eetbui, dan hoef ik ook niet te braken. Einde vicieuze cirkel.
Valkuilen leren kennen
Ik heb mijn valkuilen leren kennen en ben meer te weten gekomen over mijn eetgedrag. Anders dan ik had verwacht zijn we niet eens heel diep ingegaan op het waarom als het gaat over het ontstaan van een eetstoornis. Dat is omdat het vaak lastig te achterhalen is waarom je een specifiek gedrag hebt ontwikkeld. Duidelijk is wel dat het gedrag een functie had, het had een rol in mijn leven. Ik heb dan ook afscheid moeten nemen van dit gedrag. Hoe gek dat misschien klinkt als je leest hoe ziek ik was. Maar eetbuien brachten me ook veel, dat hield het tenslotte in stand. Ik kon onbeperkt eten van alles wat ik lekker vond. Ik kon zonder nee te hoeven zeggen alles eten zonder aan te hoeven komen. Dat klinkt toch bijna ideaal? Nou, nee, niet op lange termijn natuurlijk! En dat maakt dat gedragsverandering gewenst is.
Als ik lees over een ‘nieuw’ dieet, of iets dat ik nog niet geprobeerd heb dan gaat het kriebelen: zou ik met bijvoorbeeld het My Killer Body Dieet het gewenste lichaam krijgen? Zou intermittent fasting voor me werken? Het bulletproof dieet? Oh oh oh, wat ben ik nieuwsgierig om het uit te proberen. Maar dat is dus ook mijn valkuil. Ik vind het interessant, maar dat betekent niet meer dat ik alles zomaar ga uitproberen. Ik weet nu wat werkt voor mij: minimaal (nadruk op minimaal!) 1500 calorieën eten, regelmatig eten gedurende de dag, focus op de drie hoofdmaaltijden. Binnen dit kader kan ik nog genoeg experimenteren maar ik merk dat ook die behoefte steeds minder is.
Ik heb nog steeds een eetschema. Nu van Healthadvies Breda. Het is een persoonlijk schema en ik heb hier mijn randvoorwaarden aan gesteld. Mijn eetschema’s zijn gemiddeld 1800 calorieën en hebben de focus op de drie hoofdmaaltijden. Als ik iets voorgeschreven krijg waarvan ik denk dat het niet bij mij past, dan pas ik dit aan. Ik wéét nu van mezelf dat ik met één of zelfs twee sneetjes brood tussen de middag honger ga krijgen. Ik pas dit aan naar drie sneetjes. Dat is wat werkt voor mij. Dan neem ik die met bijvoorbeeld pindakaas en dan sla ik het handje noten tussendoor wel even over. Of niet natuurlijk! En dan heb ik lekker extra nootjes.
Triggers vermijden
Een ander zwak punt is het voedsel wat Charlie ‘triggers’ noemt. Voedsel wat inmiddels zo geconditioneerd is dat het moeilijk is, zelfs als het goed met me gaat, om een eetbui te stoppen. Dat is voor mij de Nutella en andere vormen van chocoladepasta’s. Als ik daar aan begin, weet ik dat ik moeilijk kan stoppen. Dus beter eet ik het niet. Zelfs als ik een gezonde variant van dit spul maak moet ik oppassen. Het is gewoon een connectie in mijn hoofd tussen die specifieke trigger die bepaald gedrag uitlokt. Afspraken maken met mezelf – zoals het houden bij één cracker of één boterham met Nutella – werken toch niet. Het ligt niet aan mij. Het ligt aan de trigger. Ik moet langer eetbuienvrij zijn om weer een pot Nutella in de kast te hebben staan. Tot die tijd eet ik af en toe van deze vegan Nutella(die eigenlijk ook nog veel lekkerder is) maar die toch niet diezelfde trigger vormt als Nutella zelf. Maar ik sta ook zelfs hierbij helemaal op scherp. Lukt het niet? Dan blijf ik ook hierbij uit de buurt.
Poeh, dat lucht op!
Zo, mijn verhaal staat op papier. Het is toch allemaal wat gedetailleerder, persoonlijker maar vooral ook langer geworden dan ik in mijn hoofd had toen ik begon met schrijven. Sorry daarvoor 😉 Als je het niet helemaal hebt gelezen dan zal ik het je niet kwalijk nemen, haha. Heb je mijn verhaal wel helemaal gelezen? Dan is de kans groot dat dit is omdat je jezelf hebt herkend in mijn verhaal. Dat is niet zo mooi! Maar dan is er wel een belangrijke boodschap: als ik van de eetbuien af kan komen, dan kan jij het ook!
Ik hoor de kritische lezers (= mijn familie en vrienden + ikzelf) al denken: Als je al eetbuienvrije periodes had, hoe weet je dan dat je nu voorgoed genezen bent? Je bent toch nog steeds (in hen ogen soms obsessief) met eten bezig? Voor deze mensen: ik kan niet weten of ik voorgoed genezen ben. Time will tell. Als je ziek bent geweest dan kan je genezen zijn en later toch opnieuw ziek worden. Het kan allemaal. Maar ik merk dat ik beter in mijn vel zit dan afgelopen jaren bij elkaar. Ik voel me fit, gezond en sterk. Ik merk dat ik positiever ben dan ooit te voren. Het is nu precies een jaar geleden dat ik voor het laatst naar de winkel liep om mezelf van eetbuien-voedsel te voorzien.
Ik kan me voorstellen dat je na het lezen van dit persoonlijke verhaal vragen hebt. Misschien is een eetbuistoornis helemaal nieuw voor je, misschien herken je mijn verhaal. Herken je jezelf? Blijf er vooral niet te lang mee doorlopen. Soms is hulp zoeken het beste wat je kunt doen 🙂 En een andere tip is: lees de blogs van Charlie Paludanus eens! Zoals dit blog, waarin ze schrijft hoe je kunt stoppen met eetbuien.
X Ana