“To hell with circumstances; I create oppotunities.” Een tijdje terug las ik deze quote van Bruce Lee en het is inderdaad zo, met gewoon op je luie reet te blijven zitten gaan er geen veranderingen komen. Je hebt alles zelf in de hand. Oké, een gezonde levensstijl creëren is (in het begin) hard werken, vraagt inspanning en tijd. Plus, je moet hardnekkige gewoontes doorbreken. Pfff… al aan het blazen en zuchten? Nee nee, kop op!
Weg met excuses
Daar kan ik kort over zijn… smijt ze buiten. Moe? Beweeg en je zal meer energie krijgen. Honger? Pas je voedingsschema aan zodat je geen hongergevoel meer hebt of drink een extra glas water. Geen tijd? Pas je planning aan en stel prioriteiten. Ik kan dat niet? Dit is zonder twijfel het ergste excuus… ik geloof dat als je wil je alles kan. Als er iets echt niet lukt bekijk dan nog eens wat je juist wil bereiken. Tuurlijk kon ik ook niet onmiddellijk 10K lopen. Ook niet realistisch… bekijk je doel opnieuw en pas het aan zodat het je wel lukt.
Volgens mij zijn excuses er voor mensen die het niet graag genoeg willen. Ze houden van het idee om gezonder te leven maar ze willen er geen werk voor tegenover zetten. Ja ik ben ook soms moe, ja ik heb ook een fulltime baan, een drukke agenda daar buiten en inderdaad het is soms echt helemaal niet gemakkelijk om op hectische dagen gezonde keuzes te maken. Maar ondertussen weet ik dat ik met grote goesting om gezond te leven, een goede planning en de nodige voorbereidingen al een heel eind kom.
Het ergste aan excuses is de negativiteit… door pessimistisch te denken ga je inderdaad (oa mentaal) niet gezonder worden en zal je ook vaak de wilskracht (hieronder meer daarover) verliezen.
Wilskracht is een spier
Oei oei, ik hoor je nu al denken ‘wilskracht… zelfbeheersing… dat heb ik niet in mij.’ Weer een excuus? Nee, deze kan kloppen, want het is namelijk een aangeboren eigenschap. Met andere woorden je kan maar werken met wat onze ‘Lieve Heer’ je gegeven heeft… het perfecte excuus dus om niet te slagen? NOPE!
Het goede nieuws is dat je wilskracht kan trainen, of een gebrek eraan kan aanpakken met verschillende trucs. Zo beweert het boek ‘Wilskracht’ van hoogleraar sociale psychologie Roy F. Baumeister en wetenschapsjournalist John Tierney. Na het lezen van het boek heb ik voor mezelf enkele tips genoteerd om meer wilskracht op te bouwen. Het zijn weliswaar mijn leidraden voor als het even wat moeilijker gaat:
TIP 1: First things first
Je kent dat wel; je bent mega gemotiveerd en plots wil je honderd en één dingen veranderen. Want ja, jij gaat er voor deze keer om gezonder te worden! Qua positiviteit is dat natuurlijk super. Qua haalbaarheid misschien iets minder…
Studies uit het boek hebben immers uitgewezen dat we niet beschikken over een bodemloze put vol wilskracht. Nee hoor, wilskracht is eindig en geraakt uitgeput als je er veel gebruik van maakt.
Zo heb ik voor mezelf eerst de focus gelegd op mijn eetpatroon. Eén keer dat ik dit onder de knie had en terug een goede routine/gewoonte had opgebouwd ben ik de focus gaan leggen bij het sporten. Het kan ook bijvoorbeeld zijn dat je in hele kleine stapjes wil veranderen. Perfect mogelijk en zeker oké! Wil je starten met meer water te drinken doorheen de dag? Doe dat dan… iedereen is anders en zo komen we al bij tip 2: ken je grenzen.
TIP 2: Ken je grenzen
Ook door de dag heen is het een goed idee om rekening te houden met de grenzen van je wilskrachtvoorraad. Want volgens wetenschappelijke studies knabbelt een beslissingsproces danig aan onze voorraad zelfbeheersing. En hoe minder wilskracht we in voorraad hebben, hoe gemakkelijker we de foute keuzes maken, onze goede voornemens verwaarlozen bijvoorbeeld.
Voel je bij jezelf dat het al te laat is, dat je zelfbeheersing een dieptepunt bereikt heeft en je niet meer in staat bent om helder na te denken over zelfs de simpelste beslissingen? Laat je dan niet verleiden door je onvermijdelijke zin naar zoet, maar eet iets gezonds, wacht een halfuur en neem dan pas je beslissing, je zal merken dat het veel gemakkelijker gaat.
TIP 3: Empathie
Als je je lijstje met goede voornemens opstelt, ben je doorgaans erg rustig en vol goede moed: ik ga op dieet en ga 1.500 kilocalorieën per dag eten, niet meer. Maar dit is een onrealistisch doel, op 1.500 calorieën per dag overleven zal je hongergevoel en drang naar zoet ernstig de hoogte in jagen. Alleen besef je dat niet wanneer je dat afslankdoel vooropstelt. En je kan je al helemaal niet inbeelden hoe je je zal gedragen eenmaal je overmand wordt door honger en emoties en je goed voornemen helemaal naar de achtergrond verdwijnt.
Wetenschappers noemen dit de ‘hot-cold empathy gap’ of de empathiekloof: het onvermogen van de mens om tijdens een koel, rationeel, vredig moment in te schatten hoe we ons zullen gedragen in het heetst van de strijd. Ze menen dat deze empathiekloof een van de belangrijkste saboteurs is van onze zelfbeheersing, en raden dan ook aan om er rekening mee te houden.
Een handige truc om je wilskracht te slim af te zijn, is bijvoorbeeld de techniek ‘precommitment’. Deel je doel met de mensen om je heen, vertel bijvoorbeeld je partner over je afslankplan. Het engagement dat je op die manier aangaat, weegt veel zwaarder door dan een doel dat je enkel voor jezelf formuleert en het zal het je veel moeilijker maken om op te geven. Let wel op dat je hier jezelf niet verliest in reacties van buitenstaanders… Ik spreek uit ervaring dat deze soms best scherp kunnen zijn. Vergeet niet je doet dit voor jezelf.
TIP 4: Eet gezond en slaap voldoende
Geloof het of niet maar ongezonde voeding heeft ook invloed op je wilskracht. Dit heb ik zelf aan de lijven ondervonden. Hoe gezonder ik at één hoe liever ik dit begon te eten en hoe beter ik ook van de ongezonde zaken kon afblijven. Het zit zo: als je een beroep doet op je zelfbeheersing, verbruikt je lichaam glucose. Of anders gezegd: je lichaam heeft glucose nodig om wilskracht te tonen. Als je je wilskracht aangesproken hebt, wil je lichaam de verbruikte glucose weer aanvullen en voel je daardoor een drang naar zoetigheden, want zoet eten is de snelste manier om aan energie te komen. Maar de energieboost die je uit zoet haalt, is slechts kortstondig, en na elke suikerspiegelpiek volgt een fikse daling van je glucosewaarde. En hoe minder glucose je hebt, hoe minder energie je wilskracht heeft om uit te putten en hoe zwakker je zelfbeheersing zal zijn. Daarom eet je beter suikerarm, eiwitrijk voedsel, dat er weliswaar langer over zal doen om je energiepeil op te krikken, maar je boost zal wel langer aanhouden.
Slaap als je moe bent! Ik ben zo guilty aan deze… nog steeds zelfs. Ik weet dat ik veel te weinig slaap. Vaak haal ik geen vijf uur per nacht… Dit weekend ga ik eens bekijken hoe ik dit slaap te kort kan verbeteren want ja dit is voor mij de grootste boosdoener van mijn zelfbeheersing. Ook hier speelt glucose weer een rol: slaaptekort belemmert de verwerking van glucose. Als we rusten, daarentegen, is ons lichaam beter in staat om de stof op te nemen en verlaagt onze behoefte aan glucose. En als we niet naar glucose hunkeren, staat onze wilskracht veel sterker.
TIP 5: Vol to do lijstjes met acties
Ik ben een grote fan van to do lijstjes. Niet verwonderlijk zo blijkt nu want een to do lijst helpt ons brein kalmeren: alles wat op die lijst staat, kunnen we niet vergeten, het actiepunt moet dus niet meer continu in ons hoofd om aandacht vragen en we kunnen onze energie gebruiken om ons op iets anders te focussen. Extra tip…wees concreet in het opstellen van het lijstje. Bijvoorbeeld: boodschappen doen kan een taak zijn… dit is redelijk vaag. Schrijf beter op wat je allemaal nodig hebt. Zo gaat het lijstje veel sneller afgevinkt geraken.
Er is een ook een verband tussen uiterlijke netheid en innerlijke zelfdiscipline. Door je leven letterlijk op orde te houden via ordelijke gewoontes, creëer je in je hersenen automatismen die weinig energie vragen, maar die wel je zelfbeheersing op lange termijn beetje bij beetje vergroten.
Zo, hopelijk komen jullie met deze tips weer een stap dichter bij een gezonde levensstijl. Volgende week wat meer over positiviteit en leren gelukkig zijn.
Tot dan loves!
Liefs,
Sofie
Lees ook: Wat betekenen die stickertjes op fruit?